Τρίτη 30 Μαρτίου 2010

Η σωστή ονομασία του χωριού μας είναι: Του Καράτουλα

Θα σας κουράσουμε λίγο με ένα γλωσσολογικό ζήτημα αλλά πιστεύουμε ότι αξίζει τον κόπο, αφού αφορά τη σωστή ονομασία του χωριού μας.

Άλλοι λέμε το Καράτουλα, άλλοι τα Καράτουλα, άλλοι του Καράτουλα και κάποιοι άλλοι ο Καράτουλας.

Τελικά ποιο είναι το σωστό; Πως πρέπει να εκφέρουμε το όνομα του χωριού μας;

Νομίζω ότι όλοι μας, λίγο πολύ, έχουμε μπερδευτεί. Πρώτος και καλύτερος ο γράφων.

Διαβάζοντας όμως κανείς το βιβλίο του Βασίλη Τόγια «ΚΑΣΤΡΙΤΙΚΑ» β΄τόμος, ξεκαθαρίζει στο μυαλό του τα πράγματα, αφού ο συγγραφέας με επιστημονικό τρόπο τεκμηριώνει την άποψη που λέει ότι η σωστή ονομασία του χωριού μας είναι "του Καράτουλα".

Για να δούμε λοιπόν τι λέει ο συγγραφέας για το θέμα:

«... Η σωστή και γνήσια ονομασία του χωριού είναι του Καράτουλα, δηλαδή το όνομα του χωριού εκφέρεται σωστά με πτώση γενική: «του Καράτουλα»-«(σ)του Καράτουλα»- «από του Καράτουλα».
Είναι φανερό ότι η «γενική» πτώση σ΄ αυτήν την περίπτωση εκφράζει ή προσδιορίζει σχέση κτητική (γενική κτητική) και οδηγεί στην εκδοχή ότι η ονομασία του χωριού είναι τοπωνύμιο «κυριωνυμικό». Αυτό σημαίνει ότι κάποιος που ονομαζόταν Καράτουλας ήταν κύριος ή ιδιοκτήτης ενός μικρού ή μεγάλου μέρους της περιοχής όπου ιδρύθηκε το χωριό. Από το όνομα αυτού του ιδιοκτήτη πήρε το όνομά του το χωριό που δημιουργήθηκε σ΄εκείνη την περιοχή.
Δηλαδή από τον αρχικό κτητικό-τοπικό προσδιορισμό («του Καράτουλα» ή «στου Καράτουλα το καλύβι» ή «του Καράτουλα», «στου Καράτουλα» το μαντρί ή το σπίτι ή τα χωράφια ή τα αμπέλια, που το ένα ή το άλλο σημάδευαν την περιοχή) με διεύρυνση της ειδικής σημασίας του αρχικού τοπικού προσδιορισμού, ονομάστηκε ολόκληρη η περιοχή και το χωριό που δημιουργήθηκε σ΄αυτήν την περιοχή: «(του)-(στου) Καράτουλα» - «Καράτουλα».
Σύμφωνα με άλλη εκδοχή, Καράτουλας μπορεί να ονομαζόταν ο αρχηγός των οικιστών που ίδρυσαν το χωριό και από το όνομα του αρχηγού των οικιστών του ονομάστηκε και το χωριό : του Καράτουλα. Την εκδοχή αυτή –χωρίς να την αποκλείω – τη θεωρώ πολύ λίγο πιθανή...
... η γνήσια μορφή του ονόματος του χωριού είναι του Καράτουλα. Η μεταβολή της γενικής «του Καράτουλα», σε ονομαστική, «ο Καράτουλας» δε νοθεύει μόνον τη γνησιότητα της μορφής του ονόματος αλλά εξαφανίζει την ιστορική πληροφορία ότι η περιοχή όπου δημιουργήθηκε το χωριό ή ένα μέρος της, ήταν ιδιοκτησία κάποιου που είχε το οικογενειακό όνομα ή το παρωνύμιο Καράτουλας και ότι από το όνομα αυτού του ιδιοκτήτη πήρε το χωριό το όνομά του...
... Ο «βιασμός» των ονομάτων που παρατηρήθηκε στις νεότερες απογραφές του πληθυσμού, με την αλλαγή της μορφής του ονόματος των χωριών που εκφέρεται σε πτώση γενική, γενικεύτηκε και έχει κανόνας στην απογραφή του 1981.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η αλλαγή κινείται προς ορισμένη κατεύθυνση: Έτσι ονόματα χωριών ή οικισμών που εκφέρονται σε πτώση γενική μετατρέπονται σε ονομαστική. Επιπλέον –επίσης με βιασμό- γίνονται πάλι αρσενικά ονόματα οικισμών που είχαν μετασχηματιστεί σε θηλυκά ή ουδέτερα...
...Σημειώνω ενδεικτικά μερικά ονόματα οικισμών που τα παραμόρφωσε η ελληνική διοίκηση: Στην Αργολίδα: ο Λάλουκας, ο Χώνικας, ο Μάνεσης κ.α . Στην Αρκαδία: ο Δάρας , ο Δόριζας, ο Θάνας, ο Λουκάς, ο Μάναρης, ο Πάπαρης,ο Σάγκας, ο Ίσαρης κ.α...»

Άρα το διορθώνουμε όλοι, Καρατουλιάνοι και μη, και από δω και πέρα λέμε: « ΤΟΥ ΚΑΡΑΤΟΥΛΑ»

Υ.Γ Καταλαβαίνουμε ότι πολλοί από μας -με δεδομένη την επίπονη διαδικασία της απομάθησης του λάθους που ακούγαμε τόσα χρόνια- είναι δύσκολο να συνηθίσουμε τη σωστή εκφορά του ονόματος του χωριού μας.

Πρέπει όμως να προσπαθήσουμε...

Όλοι μας – αν θέλουμε να σεβόμαστε την τοπική παράδοση- έχουμε χρέος, όσο είναι ακόμη καιρός, με ατομικές και συλλογικές προσπάθειες να μην αφήσουμε να παγιωθεί αυτή η παραχάραξη του ονόματος αλλά και της ιστορίας του χωριού μας.

6 σχόλια:

  1. Τελικά ο Κατσαβόγιαννης είναι μέγα θυμόσοφος.
    Κάτι ήξερε και σου αφιέρωσε το τραγούδι:
    "Ά ρε βίβα ,άντε ψώνιο....."
    Έλεος πια με το χωριό σου!!!!!!!!!!!!!

    Ανώνυμος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Εγω φταίω τελικά!!!
    Που σε πήρα από το Καστρί και σε έφερα νύφη στο πιο ωραίο προάστιο...
    Αχάριστη!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. XΩΡΙΟ ΜΟΥ ΠΟΣΟ ΣΕ ΠΕΘΙΜΙΣΑ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Πολύ καλά τα λέτε. Στην Αθήνα έχουμε τα παραδείγματα των δήμων Ζωγράφου και Παπάγου, στους οποίους αναφερόμαστε 'στου Ζωγράφου' ή 'στου Παπάγου'. Αν θέλεις να αναφερθείς στην ονομαστική, θα πεις 'ο δήμος Ζωγράφου', ποτέ 'ο Ζωγράφος'. Επίσης λέμε 'στου Ψυρρή'. Και καλά, για Ζωγράφου και Παπάγου θα πούμε ο δήμος. Για του Ψυρρή τι θα πούμε στην ονομαστική! Υποθέτω 'η γειτονιά του Ψυρρή', ποτέ πάντως 'ο Ψυρρής' ούτε 'το Ψυρρή'.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Τι έχει δηλαδή το πρώην κεφαλοχώρι Καστρί?.. Εγώ είμαι από την Μεσορράχη, αλλά δεν βλέπω για ποιόν λόγο είναι καλύτερο το χωριό του Καράτουλα απ τα άλλα Καστριτοχώρια!..
    Κι αν πρέπει να ανησυχούμε για κάτι, αυτό είναι το ποιές ράτσες χώνουμε στο τελείως χαλαρό όμως!.. για να μας μαστορεύουν τα σπίτια μας, να γεννάνε τα παιδιά μας και να αγοράζουν μισοτιμής (ή στο τελείως τσάμπα.. γιατί μας αρέσει η ευκολία τους στο θέμα του πνιξίματος του κουνελιού.. ) πολλές φορές την Γή των παππούδων μας και των πατεράδων μας.. κάποιος δεν υπάρχει να το δει έστω και λίγο! από ρωμαίικο φιλότιμο?..

    ΑπάντησηΔιαγραφή